Γιατί διέκοψα το κάπνισμα

Γνωστός για τις διατροφικές μου ανησυχίες σε ένα σχετικά ευρύ κύκλο ανθρώπων, αρκετοί επισήμαιναν συχνά την αντίφαση που παρουσίαζα να παραμένω καπνιστής.  Από αυτή τη δυσάρεστη για μένα κουβέντα κατάφερνα να απεμπλακώ χρησιμοποιώντας το πάγιο επιχείρημα ότι η αντίφαση είναι θεμελιώδες κομμάτι του δυτικού τρόπου ζωής και ότι κι εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση. Ταυτόχρονα η δύναμη της συνήθειας παρέμενε ισχυρή καθώς το περιβάλλον στο οποίο ζω κατακλύζεται στη κυριολεξία από καπνό. Για την ακρίβεια οι περισσότεροι άνθρωποι που γνωρίζω είναι καπνιστές. Τα μέρη που συχνάζω είναι παράξενο να βρεις κάποιον που να μην καπνίζει σε βαθμό που αναρωτιέμαι τώρα ποια θα είναι τα αποτελέσματα του παθητικού καπνίσματος πάνω μου ενώ εξετάζω ακόμα και το ενδεχόμενο να διακόψω ή να περιορίσω την προσέλευση μου σε αυτά τα μέρη. Ευτυχώς κατά τους θερινούς μήνες είναι εύκολο να καθήσεις σε εξωτερικό χώρο όμως διαπίστωσα ότι το ίδιο κάνουν και οι περισσότεροι καπνιστές (και αν κάθονται κοντά σου μπορεί να έρχεται όλο το ντουμάνι πάνω σου).

Ο ίδιος δεν ήμουν ο φανατικότερος του είδους καθώς υπήρξαν σπάνιες οι φορές κατά τις οποίες ξεπερνούσα τον αριθμό των δέκα τσιγάρων την ημέρα, αρκετό πάντως για να μου δημιουργήσει κάποιο από τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη συνήθεια. Νεότερος μάλιστα, κι αυτή είναι μια ιστορία που είχα επαναλάβει πολλές φορες προφορικά με ένας είδος προσποιητής αφέλειας σε μια απόπειρα να αμβλύνω τις εντυπώσεις επιχειρώντας να απενοχοποιήσω την εικόνα μου μέσα από την επιφανειακή υποβάθμιση των επιπτώσεων του καπνίσματος, έλεγα ότι είχα κάποια μέρα ατυχώς προσπαθήσει να καπνίσω ένα ολόκληρο πακέτο με τσιγάρα καταλήγοντας στο τέλος να κάνω εμετό.

Έτσι παρέμεινα καπνιστής για ένα διάστημα περίπου δεκαοκτώ ετών, καταναλώνοντας καθημερινά μεταξύ πέντε και δέκα τσιγάρα, αριθμό που ορισμένοι μάλιστα ισχυρίζονται (με το γνωστό τρόπο που διαδίδονται τα αβάσιμα γεγονότα στην Ελλάδα) ότι... κάνει και καλό. Αν και σπάνια κάπνιζα μόλις ξυπνούσα, συνήθως χρειαζόμουν ένα τσιγάρο κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο ωρών για να "πάρω μπρος". Φυσικά είχα παρόμοια έντονη ροπή προς το κάπνισμα όπως οι περισσότεροι καπνιστες: γύρευα τσιγάρο ακόμα και συναχωμένος, με πυρετό ή ακόμα και με έντονο πονόλαιμο, καταρροή ή βουλωμένη μύτη, πάνοτε κατάφερνα και ξέκλεβα δύο τρία λεπτά κάθε που ένιωθα ότι μπορούσα και ρουφούσα ένα τσιγάρο στο παράθυρο για να πάρω τη δόση της νικοτίνης που είχα ανάγκη.

Για να διακόψω χρησιμοποίησα τη μέθοδο του μια - και έξω ή "cold turkey" που λένε και οι αγγλόφωνοι. Η αλήθεια είναι ότι για την απόφαση μου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο οι κουβέντες με δύο ανθρώπους που είχαν το θάρρος να μου μιλήσουν χωρίς ενδοιασμούς προτείνοντας μου το αυτονόητο. Περισσότερο όμως από όλα ρόλο έπαιξαν δύο γεγονότα, ένα που είχε να κάνει με την υγεία και ένα που είχε να κάνει με τη καθημερινότητα μου και τα δύο πάντως σχετικά με ένα αμβλυμένο συναίσθημα αυτοσυνείδησης που καλλιεργώ τους τελευταίους μήνες μέσα από την επίδραση που έχει πάνω μου μια μέθοδο σωματο-ψυχο-παιδαγωγικής για την οποία ίσως έχω την ευκαιρία σε κάποια άλλη δημοσίευση να αναφερθώ πιο αναλυτικά..

Κατά τις βραδυνές ώρες λοιπόν, του ύπνου, έπιασα κάποιες φορές τον εαυτό μου να ξυπνά με τα συμπτώματα της άπνοιας, δηλαδή άνοιγα τα μάτια μου καταμεσής της νύχτας και συνειδητοποιούσα ότι έχω το στόμα ανοικτό αλλά μόλις και μετά βίας παίρνω αναπνοή. Αυτό επαναλήφθηκε μερικές φορές, αρκετά πάντως για να με κάνει να αναλογιστώ σε ποιο βαθμό το κάπνισμα μπορεί να είναι η αιτία αυτού του συμπτώματος. Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα κάποια άλλη συνήθεια που να μπορεί να προκαλεί αυτό το σύμπτωμα ενώ σκέφτηκα ότι μπορεί με το χρόνο να αποφράσσονται οι πνεύμονες με τη πίσσα κι έτσι εξήγησα πως μπορεί να εμφανίστηκε ένα σύμπτωμα τη στιγμή που νωρίτερα δεν υπήρχε. Ακόμα και να πέφτω έξω στους υπολογισμούς μου σχετικά με το θέμα της άπνοιας, να σημειώσω ότι η αλλεργική ρηνίτιδα που με ταλαιπωρούσε για χρόνια, παρά το γεγονός ότι μέσω της διατροφής τα συμπτώμαατα της αμβλύνθηκαν θεαματικά, δεν σταμάτησε εντελώς και αυτό υποψιάζομαι ότι σχετίζεται με τη συνήθεια του καπνίσματος.

Το δεύτερο που κατάλαβα και οδηγήθηκα στη διακοπή του καπνίσματος ήταν μια αίσθηση ματαίωσης που σχετίζεται με το τσιγάρο. Πράγματι, είχα παρατηρήσει από καιρό ότι ενώ είχα διάφορες ασχολίες, ορισμένες εκ των οποίων έπρεπε να γίνουν με μια σειρά σε στενά χρονικά περιθώρια, είχα τη συνήθεια να διακόπτω τη ροή των πράξεων μου για να καπνίσω. Η συνήθεια επαναλαμβανόταν συνήθως ανά μία ώρα κατά τη διάρκεια της οποίας είχα τη συναίσθηση ότι έκλεινα ένα κύκλο πρωτού αρχίσω έναν άλλο. Στη πραγματικότητα διέκοπτα απλά για να εκπληρώσω την ανάγκη που μου δημιουργούσε ο εθισμός. Αποκορύφωμα ήταν ο φετιχισμός της συνήθειας ως δήθεν μια μέθοδο ανάπαυλας όπως την είχα εντυπώσει στο μυαλό μου. Κομβικό ρόλο για την δημιουργία αυτής της στρέβλωσης θεωρώ ότι είχε παίξει μια παλιά ταινία με τον Μάνο Κατράκη όπου υποδύεται έναν ανθρακωρύχο και την οποία είχα παρακολουθήσει σε νεαρή ηλικία: σε κάποια στιγμή του έργου κάθεται στο έδαφος αποκαμωμένος από τη κούραση και προσφέρει τσιγάρο σε ένα φίλο του που δουλεύουν μαζί "για να ξεκουραστεί" όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Η εικόνα αυτή σε κάποιο βαθμό με είχε συγκινήσει καθώς έδειχνε τον κουρασμένο άνθρωπο του μόχθου και ταυτόχρονα είχε ηρωποιήσει μέσα μου το τσιγάρο ως ένα είδος επιβράβευσης, μια ταπεινή συνήθεια ευλαβικής προσήλωσης στο ενδότερο εγώ, ένα δικαίωμα στη ξεκούραση. Βέβαια, ουδόλως προσομοιάζει η ζωή μου με των ανθρακωρύχων αλλά ο καθένας συνήθως δημιουργεί τη δική του πλάνη μέσα στην οποία του αρέσει να ζει...

Αυτά σε γενικές γραμμές συν μια απέχθεια που τον τελευταίο καιρό έτεινε να μου δημιουργηθεί για το ίδιο το τσιγάρο και τη γεύση του που δεν έβρισκα αρκετά ικανοποιητική καταλήγοντας να αγοράζω τσιγάρα ακόμα και από τους πλανόδιους του δρόμου με οδήγησαν μια Παρασκευή πριν από πέντε περίπου βδομάδες να διακόψω το τσιγάρο. Η ίδια η βραδυά ήταν πολύ όμορφη καθώς ήμουν με πολύ ευχάριστη παρέα και οι πρώτες μέρες κύλησαν σχετικά εύκολα καθώς ήμουν απασχολημένος με άλλα πράγματα. Το πιο δύσκολο κομμάτι είχε να κάνει με δύο πράγματα: μου αυξήθηκε εντυπωσιακά η όρεξη ενώ απέκτησα πρόβλημα δυσκοιλιότητας για περισσότερο από δύο εβδομάδες, γεγονότα για τα οποία είχα σε γενικές γραμμές λάβει τα μέτρα μου. Το δεύτερο ήταν ότι έγινα πολύ πιο οξύθυμος για τα δεδομένα μου, εκνευριζομουν εύκολα και συνέλαβα τον εαυτό μου να χρησιμοποιεί ένα είδος κυνικών εκφράσεων με τις οποίες δεν ήμουν ιδιαίτερα εξοικειωμένος, δείγμα της διάθεσης στην οποία είχα υποπέσει. Τώρα η διάθεση έχει κάπως βελτιωθεί, διαπιστώνω πάντως, ιδιαίτερα τις πρωϊνές ώρες συμπτώματα αμηχανίας και αθυμίας τα οποία ήδη ψάχνω τρόπους για να αμβλύνω. Το "παραδοσιακό" νερό με λεμόνι και τζίντζερ μέχρι στιγμής υπήρξε το πιο αποτελεσματικό γιατρικό ενώ ξεκίνησα να υιοθετώ την μέθοδο της ημίωρης έκθεσης στον ήλιο (επί τούτου) για την παραγωγή έξτρα σεροτονίνης και βιταμινης D που όσο να' ναι χρειάζονται.

Τώρα διανύω την πέμπτη εβδομάδα χωρίς τσιγάρο και νιώθω σταδιακά να επανέρχομαι σε πιο φυσιολογικούς ρυθμούς. Η συνήθεια δεν μου λείπει (αν και πιάνω τον εαυτό μου ορισμένες στιγμες να αναπολώ τις στιγμές της ενασχόλησης με τα πολύ γοητευτικά αξεσουάρ του τσιγάρου) ενώ μου αρέσει που επιτέλους απομακρύνθηκε η μυρωδιά από το σπίτι, από τα ρούχα κι από το πρόσωπο. Τα μαλλιά μου επίσης δεν μυρίζουν πλέον καπνίλα. Συνεχίζω βέβαια να βιώνω διάφορα συμπτώματα που πιθανόν να σχετίζονται με τη διακοπή αυτής της συνήθειας (αϋπνίες, άφθες κτλ) αλλά ευελπιστώ ότι κάποια στιγμή θα αποτελούν παρελθόν. Προς το παρόν έχω επιτύχει να διατηρήσω το βάρος μου σε αποδεκτά επίπεδα δεδομένης της ελαφριάς αλλαγής του μεταβολισμού που προκαλεί η διακοπή του καπνίσματος.

Αποφάσισα επίσης να καταγράψω την εμπειρία μου ώστε να αποκτήσω και μια γραπτή δέσμευση ή ένα σημείο αναφοράς γα την περίπτωση της αποτυχίας και ιδίως της επιτυχίας. Νομίζω ακόμα ότι είναι ενδιαφέρον θέμα και ταιριάζει και με τη θεματολογία του blog καθώς η διακοπή του καπνίσματος μπορεί σε ένα βαθμό να ειδωθεί σαν ένα είδος νηστείας και μάλιστα... διαρκούς! Σε κάθε περίπτωση δεν επιδιώκω το αδύνατο, γνωρίζω όμως ότι μπορώ να μην καπνίζω, μου αρέσει πολύ καλύτερα έτσι και νιώθω ότι κάποια στιγμή θα καρπωθώ τα οφελή αυτής της αλλαγής με όποια μορφή μου επιφυλλάσει η μυστηριώδης, χαοτική και απροσδόκητη πραγματικότητα στην οποία έχω επιλέξει να ζω.

Update: μεγάλη κρίση την έκτη εβδομάδα που όμως δεν αποτέλεσε αιτία να ενδώσω. Νομίζω ότι πέρασα μια φάση στέρησης που συνοδεύτηκε από μια σειρά έντονων σημείων αποτοξίνωσης. Τώρα μετά από 9 εβδομάδες μόνο επειδή χρειάστηκε να επιστρέψω στο κείμενο το ανακάλεσα στη μνήμη μου...

Δείτε επίσης:

Έρευνα 

Έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Stanford σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν οι διαφημίσεις των τσιγάρων. Για χρόνια οι καπνοβιομηχανίες χρησιμοποιήσαν τους πιο απίθανους τρόπους για να διαφημίζουν το τσιγάρο, ισχυριζόμενες μάλιστα ακριβώς τα αντίθετα για την επίδραση του στον ανθρώπινο οργανισμό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα στερεότυπα που έχουν χρησιμοποιήθει κατά καιρούς αναφερόμενα στα ξεχωριστά target groups στα οποία στόχευαν κάθε φορά οι διαφημιστές.

Για το κλείσιμο των φαρμακείων

Είναι τραγικό σε πιο βαθμό οι περισσότεροι είμαστε εξαρτημένοι από τις νόμιμα χορηγούμενες ουσίες. Αδυνατώ να κάνω ένα ψυχρό διαχωρισμό ανάμεσα σε φάρμακα και προϊόντα διατροφής ωστόσο χοντρικά μέσα από αυτά τα κανάλια γίνεται η διακίνηση εκατοντάδων χιλιάδων ουσιών που στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελούν στη πραγματικότητα στοιχεία ξένα προς τον οργανισμό. Την ίδια στιγμή παρατηρείται μια πλήρης απενοχοποίηση της χρήσης των φαρμακευτικών ουσιών που οι χρήση τους έχει προσεγγίσει δυσθεώρητα επίπεδα έχοντας διεισδύσει σε κάθε κοινωνική τάξη και ηλικιακή ομάδα, ανεξαρτήτως διαμονής και άλλων χαρακτηριστικών. Θα έλεγε κάποιος ότι διανύουμε των χρυσό αιώνα των φαρμάκων καθώς δεν υπάρχει σχεδόν ούτε ένας άνθρωπος ανάμεσα στα εκατομμύρια που να μην έκανε χρήση φαρμάκου (έστω και ασπιρίνης) κατά την διάρκεια ενός και μόνο έτους. Αν συνυπολογίσει κανείς και τις ουσίες που προστίθενται στα τρόφιμα μετά από την εκρηκτική ανάπτυξη της ανάλογης τεχνολογίας θα μπορούσε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι σχεδόν αδύνατον για κάποιον να αποφύγει την κατανάλωση κάποιας χημικής ουσίας ακόμα και αν προσπαθήσει. Σε πρόσφατη έρευνα της Greenpeace βρέθηκαν ποσότητες επικίνδυνων χημικών ουσιών ακόμα και σε μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών και φρούτων, επιβεβαιώνοντας εκείνη τη θέση που ισχυρίζεται ότι κάποιος δεν είναι προφυλαγμένος έστω κι αν τρέφεται αποκλειστικά με φυσικές τροφές.

07/05/13

Αφορμή για αυτή τη δημοσίευση υπήρξε ο θάνατος ενός ανθρώπου με τον οποίο είχα μια μικρή επαφή λίγους μήνες πριν χαθεί από τα συμπτώματα εκείνης της κατάστασης που συνοπτικά ονομάζεται καρκίνος και ενώ έχει δεκάδες μορφές επιμένουν να την αποκαλούν ασθένεια. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιος ιός έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη μιας τέτοιας κατάστασης, σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει ένας γενικός που να ευθύνεται για την εμφάνιση του καρκίνου άρα και η χρήση της λέξης "ασθένεια" κρίνεται καθόλα παραπλανητική καθώς αποκρύπτει τη πραγματική φύση και τα αίτια που οδηγούν κάποιον να παρουσιάσει τέτοιου είδους συμπτώματα.

Δεν μπορώ να πω βέβαια ότι γνωρίζω τη πραγματική φύση των πραγμάτων, ούτε ότι έχω αποκτήσει τόσο ολιστική προσέγγιση στα πράγματα που να αναγνωρίζω τους βαθύτερους λόγους για τους οποίους κάποιος μπορεί να οδηγήσει το σώμα του στο σημείο να γεμίσει με είδη όγκων ή άλλων τύπων εκφυλισμένων κυττάρων. Τα κληρονομικά χαρακτηριστικά ή μια έκθεση σε κάποιου είδους  ενέργεια υψηλής έντασης μπορεί να αποτελέσει μια ερμηνεία αλλά ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις. Μπορώ όμως, ως ανήσυχο πνεύμα, να υποψιάζομαι διάφορα.

Η συμβατική αντιμετώπιση της κατάστασης που βίωνε αυτό το πρόσωπο δεν κατάφερε τελικά να τον διατηρήσει στη ζωή ενώ, σύμφωνα με τα λεγόμενα του, δεν τον απάλλαξε ούτε από τους πόνους. Ο ίδιος υπήρξε ένα παράδειγμα στο πως μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους καταστάσεις χωρίς να χάσει το χιούμορ του και κυρίως παραμένοντας άνθρωπος μέχρι τη στερνή του στιγμή. Γιατί όμως έχω την εντύπωση ότι αν είχε ακολουθήσει διαφορετική αντιμετώπιση μπορεί να ήταν ακόμα ανάμεσα μας; Η εμπιστοσύνη των ανθρώπων στις χημειοθεραπείες είναι πολύ μεγάλη καθώς προτείνονται ως η μείζονα λύση στο πρόβλημα. Εναλλακτικές προσεγγίσεις δύσκολα επιχειρούνται και από λίγους. 

Πρόσφατα στη Βραζιλία σε ένα νοσοκομείο παίδων με καρκίνο δημιούργησαν μια καμπάνια σύμφωνα με την οποία έντυσαν τις συσκευασίες των χημικών που χρησιμοποιούνται στις θεραπείες με τα χαρακτηριστικά σύμβολα ηρώων κόμικς σε μια προσπάθεια να κάνουν τη χορήγηση πιο εύκολη (καθώς είναι γνωστές οι παρενέργειες που αυτές δημιουργούν) και να αμβλύνουν τις αντιδράσεις των παιδιών προβάλλοντας τους διάφορα σχετικά κινούμενα σχέδια.

Η συνήθης προσέγγιση στο θέμα της ασθένειας για τους περισσότερους είναι το φάρμακο. Η παμπάλαια αυτή συνήθεια είναι απόλυτα νομιμοποιημένη στη συνείδηση των περισσοτέρων καθώς πράγματι υπήρξε ένα βήμα προόδου σε σχέση με παλαιότερες προσεγγίσεις που έδιναν μια μεταφυσική διάσταση στην ασθένεια και προσδοκούσαν ότι μια θρησκευτική αντιμετώπιση θα μπορούσε να θεραπεύσει στον ασθενή. Η συμπτωματική ανάρρωση ενός ποσοστού αρρώστων είναι δυνατόν να ενίσχυσε τις διαδόσεις με αποτέλεσμα να ισχυροποιούνταν εκ νέου στη συνείδηση των ανθρώπων.

Αν και αλχημιστές υπήρξαν από την αρχαιότητα είναι αλήθεια ότι με την άνθιση των σύγχρονων επιστημών εμφανίστηκαν διάφοροι πλανόδιοι τσαρλατάνοι που δήθεν πωλούσαν κάποιο φάρμακο με θαυμαστές ιδιότητες. Οι κομπογιαννίτες αυτοί όχι μόνο δεν σταμάτησαν τη δράση τους με την εκλαΐκευση των επιστημών και με την συναφή τους πρόοδο αλλά γνώρισαν και γνωρίζουν μεγάλη δημοτικότητα ιδιαίτερα ανάμεσα στα φτωχότερα και λιγότερο μορφωμένα κομμάτια του πληθυσμού ενώ στην ελλάδα χαίρουν ιδιαίτερη εκτίμηση και από τη λούμπεν αριστοκρατία μαζί με τους διάφορους θιασώτες της πρόχειρα και άγαρμπα σκηνοθετημένης κοσμικής ζωής τους.

Σε αντίθεση με τους πλανόδιους τσαρλατάνους παλαιότερων εποχών ετούτοι εδώ έχουν τα εχέγγυα ιδρυμάτων, οργανισμών, εταιρειών, ακόμα και κρατών που για τους δικούς τους λόγους δεν απαγόρευσαν τη διακίνηση των προϊόντων τους - τουναντίον, τα προώθησαν επιτακτικά ακόμα και με νόμους. Αν και δεν είμαι από εκείνους που θεωρούν ότι στο σύνολο της η δυτική ιατρική είναι μια κοροϊδία, δεν μπορώ να παραγνωρίσω το θαυμαστό ρόλο που παίζουν οι σύγχρονες φαρμακοβιομηχανίες στη διατήρηση αυτού του στρεβλού, παθογόνου και αλλοτριωμένου τρόπου ζωής. Πράγματι ο μέσος όρος ζωής έχει ανέβει αισθητά τις τελευταίες δεκαετίες αν και το ποσοστό της αιφνίδιας θνησιμότητας δεν είναι σίγουρο ότι συνυπολογίζεται σε αυτές τις στατιστικές. Υπάρχει μια λαϊκή ρήση που λέει σε γενικές γραμμές ότι αν περάσεις κάποια ηλικία έχεις πιθανότητες να ζήσεις για πολλά χρόνια. Τι σημαίνει όμως αυτό και τελικά αναρωτιέμαι αν αρκεί να λειτουργούν τα ζωτικά του όργανα κάποιου για να μπορεί να ισχυριστεί ότι πραγματικά ζει;

Το γεγονός ότι κάποια μέρα θα πεθάνουμε δεν αποτελεί δικαιολογία για να διαβιούμε με ένα τρόπο αλλότριο. Η πιο κλασική άποψη εκείνων που αδιαφορούν για την υγεία τους (και την υγεία των άλλων) είναι ότι "κάποια μέρα όλοι θα πεθάνουμε". Αυτό που αποκρύπτεται θριαμβευτικά είναι το πως θα ζήσουμε. Άτομα μεταξύ 20 και 40 ετών αποτελούν στην εποχή μας τα πιο συχνά θύματα ασθενειών, ατυχημάτων και αυτοκτονιών καθώς συγκεντρώνουν γύρω τους όλη την κίνηση των πραγμάτων είτε γιατί δεν έχουν την εμπειρία για να διαχειριστούν τις επαφές τους είτε γιατί είναι αναγκασμένοι να πράττουν χωρίς να έχουν πολλά περιθώρια. Οι αυτοκαταστροφικές συνήθειες που συνηθίζουμε να ακολουθούμε κατά τα χρόνια αυτά προσπαθώντας να σβήσουμε τα σημάδια της εκμετάλλευσης από την εργασιακή φρενίτιδα ξεσπώντας σε καταναλωτικό ντελίριο επιταχύνουν την εμφάνιση των εκφυλιστικών φαινομένων και σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγούν σε ακραίες καταστάσεις κατά τις οποίες διακυβεύεται η ζωή μας ή η ψυχική μας ισορροπία.

Ξεπερνώντας τις κρίσιμες ηλικίες, όσοι επιβιώνουν κουβαλούν, εκτός από άδικες για τον εαυτό τους και τους άλλους συνήθειες και ένα σωρό από μικρά και μεγάλα προβλήματα που εκ πρώτης όψεως φαντάζουν γοητευτικά μέσα από το πρίσμα του ανθρώπου που διαθέτει εμπειρία αλλά στη πραγματικότητα αποτελούν το απαύγασμα μια άνισης ζωής κατά την οποία ένα κομμάτι του εαυτού μας μπορεί να έχει αναπτυχθεί αρκετά (πχ. η επικοινωνία, το επάγγελμα) αλλά να παραμένουν συναισθηματικά και ψυχικά σε νηπιακή ή εφηβική ηλικία κάτι που ορισμένοι επιμένουν να παρομοιάζουν χαριτωμένα ως δήθεν προσκόληση στη όμορφη πλευρά της παιδικής ηλικίας, την αθωότητα, τις τρίχες δηλαδή τις κατσαρές που μας λέγανε από τότε που ήμασταν πράγματι παιδιά. 

Έχοντας αποκρυσταλλώσει σε μεγάλο βαθμό τις αντιλήψεις με τις οποίες γαλουχήθηκε ο καθένας, οι περισσότεροι αδυνατούν έστω και να βάλουν σε κρίση οποιεσδήποτε σταθερές καθώς αν το έκαναν θα απειλούσαν τις λεπτές βάσεις πάνω στις οποίες έχουν θέσει τη ζωή τους. Η αμφισβήτηση εξαντλείται μόνο σε πεδία ξένα και απόμακρα, τους πολιτικούς που εύκολα μπορεί να κρίνει ο καθένας, τους ξένους, τους ομοφυλόφιλους, τους τσιγγάνους κτλ ενώ ακόμα και δήθεν προοδευτικά άτομα επιμένουν να στρέφουν τη συζήτηση σε θέματα όπως οι αρκούδες τις ανταρκτικής ή αρκούνται να αναθεματίζουν τον καπιταλισμό ως μήτρα όλων των κακών. Στο μεταξύ σε αυτό που συμφωνούν οι περισσότεροι είναι η αναγκαιότητα των φαρμάκων, των γιατρών και των εγχειρίσεων. Στον αντίποδα μπορείς να συναντήσεις και ελαφρόμυαλους που μπορεί να πάθουν γάγγραινα γιατί δεν φρόντισαν να ξεπλύνουν μια απλή πληγή στο πόδι τους.

Κι ενώ θα συμφωνήσω ότι το εμβόλιο για την πολυομυελίτιδα είναι απαραίτητο να γίνεται ίσως και σε πολύ μικρή ηλικία καθώς δεν υπάρχει κάποιος άλλος γνωστός τρόπος αντιμετώπισης της, ο βαθμός και η συχνότητα με τα οποία στρέφονται οι περισσότεροι στη συμβουλή γιατρών ή φαρμακοποιών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους έχουν φθάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα. Το να αδιαφορεί κάποιος για τα προβλήματα του είναι ακόμα χειρότερο ενώ και οι συμβουλές εκείνων που παρουσιάζονται ως εναλλακτικοί ιατροί είναι πολλές φορές απλοί ανταγωνιστές στο επίπεδο της συνταγογράφησης καθώς απλά πωλούν διαφορετικού τύπου προϊόντα. Τι πραγματικά όμως μπορούμε να κάνουμε;

Να καταλάβουμε λίγο τον εαυτό μας. Και να τον αγαπήσουμε όσο ισχυριζόμαστε ότι αγαπάμε άλλα πράγματα, τη φύση, την ελευθερία, τα ζώα κτλ. Κανένας δεν ασθενεί απότομα. Οι περισσότερες ασθένειες έχουν την προσωπική μας υπογραφή και προέρχονται από ατομικές συνήθειες και ένα στρεβλό τρόπο ζωής. Το γνωστό παράδειγμα της κυρίας που ζει στο κάμπο, δεν πίνει, δεν καπνίζει, τρώει μονάχα αγνά προϊόντα και παρ' όλα αυτά πεθαίνει από καρκίνο είναι ίσως η μεγαλύτερη ανοησία που συνεχίζει να διαδίδεται καθώς κανείς δεν ξέρει πραγματικά ποια ζωή έκανε αυτή η γυναίκα. Γιατί δεν αρκεί να βρίσκεσαι σε δήθεν ιδεατό περιβάλλον για να μην ασθενείς. Το αληθινά οικείο περιβάλλον είναι αυτό που έχει μέσα του ο καθένας. Αν ζω στο μικρό σπίτι στο λιβάδι αλλά μέσα μου με τρώει ο πόνος πχ. του χαμού κάποιου αγαπημένου προσώπου μπορεί να οδηγήσω το σώμα μου στη παρακμή με πολύ απλές, καθημερινές συνήθειες. Μπορεί να πίνεις κάθε μέρα ένα ποτήρι ξύδι. Είναι σαν να ξύνεις συνέχεια την ίδια πληγή.

Από την άλλη μπορεί να ζεις μέσα στη μεγαλούπολη - στον εφιάλτη, το θόρυβο, τις ακτινοβολίες, τη φωτορύπανση και άλλους αγχωτικούς παράγοντες και παρ' όλα αυτά να βρίσκεις κάποιες μεθόδους για να επιβιώνεις χωρίς να ασθενείς και να αναζητάς τη χαρά και την ευτυχία. Για αυτά όμως είναι πιθανόν να χρειαστείς και τη βοήθεια άλλων ανθρώπων που όμως μπορείς να βρεις αρκεί να αναπτύξεις και να εκφράσεις την επιθυμία σου γι' αυτούς. Το σίγουρο είναι ότι όσο περισσότερες λύσεις για τα προβλήματα σου βρίσκεις στο φαρμακείο, τόσο πολλαπλασιάζονται οι συνθήκες εκείνες που θα σε απομακρύνουν από τη ζωή σε τέτοιο βαθμό που το πιθανότερο είναι η πραγματικότητα κάποτε να αποτελεί μια ανάμνηση.

Τελειώνοντας αυτό το κείμενο θέλω μονάχα να θέσω ένα ερώτημα σε όλους όσους τολμούν να στέκονται κριτικά απέναντι στον εαυτό τους, τους άλλους και τον σύγχρονο τρόπο ζωής γενικότερα: θέλουμε να ζήσουμε υγιείς, δυνατοί ώστε να μπορούμε να υποστηρίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους ή ασθενείς, αδύναμοι και εξαρτώμενοι από άλλους -γνωστούς/αγνώστους/φιλικά/εχθρικα προσκείμενους; η ευθύνη της απόφασης μας είναι καθοριστική για την θεμελίωση της δυνατότητας για την συνέχιση της ζωής και της ουσιαστικής πραγμάτωσης της.