Λίγα λόγια ακόμα για το κρέας

Παρατηρώντας το αυξημένο ενδιαφέρον σχετικά με την προηγούμενη δημοσίευση η οποία αφορά στο θέμα που προέκυψε με την ανακάλυψη DNA αλόγου σε προϊόντα κρέατος νιώθω υποχρεωμένος να κάνω μια σύντομη αναφορά στο ζήτημα της κατανάλωσης κρέατος και εν γένει.

τύπος προϊστορικού ανθρώπου

Το κρέας είναι μια τροφή ιδιαίτερα διαδεδομένη στα περισσότερα μέρη της γης και σαν συνήθεια χάνεται στα βάθη των αιώνων φτάνοντας μέχρι τη προϊστορία της ανθρωπότητας. Η δυτική επιστήμη αν και διατηρεί μια επιφανειακά μετριοπαθή στάση απέναντι της, θεωρεί ωστόσο απαραίτητη τη κατανάλωση του κρέατος υποστηρίζοντας την σαν ορθή διατροφική στάση. Αντίστοιχα υπάρχουν ακόμα και εναλλακτικές θεωρίες που στηρίζουν τη κρεατοφαγία, κυρίως μέσα στα πλαίσια ενός νέο-πρωτογονισμού. Η Παλαιολιθική Διατροφή για παράδειγμα υποστηρίζει ότι όλες οι σύγχρονες ασθένειες ξεκίνησαν όταν ο άνθρωπος σταμάτησε να είναι τροφοσυλλέκτης και κυνηγός και ξεκίνησε να καλλιεργεί. Οι θιασώτες αυτής της θεωρίας υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να τρώμε εκείνες τις τροφές που φύονται μόνες τους (φρούτα, χόρτα, ρίζες κτλ) αλλά και κρέας, όπως έκαναν δηλαδή οι πρωτόγονοι. Ταυτόχρονα βέβαια εστιάζουν και στην αυξημένη σωματική άσκηση, υποστηρίζουν δηλαδή ότι η διατροφή αυτή σχετίζεται και με ένα ιδιαίτερο τρόπο ζωής. Στον αντίποδα, οι επικριτές αυτής της θεωρίας υποστηρίζουν ότι μια σειρά από συνθήκες όπως πχ το προσδόκιμο ζωής, η φυσιολογία των πρωτόγονων, το περιβάλλον και άλλοι παράγοντες υποδεικνύουν ότι στη πραγματικότητα πρόκειται για ένα είδος στρέβλωσης μέσω μιας κατ' εξοχήν παραπλανητικής επιχειρηματολογίας.

Ακόμα και αν δεχθούμε ότι υπάρχει ανάγκη για πρόσληψη ζωικής τροφής, μπορούμε να βρούμε αρκετά επιχειρήματα ενάντια σε αυτή τη συνήθεια, σχετιζόμενα κυρίως με τη γενικότερη παθολογία της εποχής που προάγει ένα τρόπο ζωής ο οποίος σε γενικές γραμμές στηρίζεται σε μια ασυνείδητη στάση απέναντι στην ίδια μας τη ζωή. Πραγματικά, οι περισσότερες καταναλωτικές επιλογές στηρίζονται σε κατασκευασμένες ανάγκες και παλινδρομούν ανάμεσα σε μονοθεματικά δίπολα (κρέας ή ψάρι, ζάχαρη ή φρουκτόζη, νερό βρύσης ή εμφιαλωμένο, χυμός ή αναψυκτικό κτλ) χωρίς ποτέ να παρουσιάζεται η άλλη επιλογή. Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις στα media όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά αποκρύπτουν ακόμα περισσότερο τις πραγματικές διαστάσεις των αναγκών όπως αυτές μας παρουσιάζονται. Έτσι τον περισσότερο καιρό τροφοδοτούμαστε με άχρηστες στατιστικές που αποδεικνύουν συνήθως ότι θέλει ο συντάκτης τους να αποδείξει και οι οποίες βέβαια έρχονται τόσο συχνά σε σύγκρουση μεταξύ τους που πετυχαίνουν τελικά να χαμηλώσουν την εγκυρότητα συνολικά των μελετών στο σημείο να καταλήγουν περισσότερο παραφιλολογία παρά επιστήμη. Αυτό δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τις εταιρείες που χρηματοδοτούν τις έρευνες (και οι οποίες τυγχάνει να είναι μεγάλες επιχειρήσεις που ασχολούνται με την παραγωγή και διακίνηση τυποποιημένων προϊόντων) καθώς η εναλλαγή μεταξύ ανασφάλειας και καθησυχασμού ενισχύει τα νευρωτικά συμπλέγματα των καταναλωτών και συνεπώς την εξάρτηση τους από την επίπλαστη αφθονία που τους περιβάλλει.

Κλασικό παράδειγμα ο Καφές: πόσες μελέτες δεν έχουμε διαβάσει κατά καιρούς οι οποίες από τη μία παρουσιάζουν τη λήψη του ως πανάκεια για όλες τις ασθένειες (ακόμα και για τη πρόληψη του καρκίνου) και από την άλλη επισημαίνουν παρενέργειες που είναι δυνατόν να τρομάξουν ακόμα και τον πιο εθισμένο χρήστη (στειρότητα, οστεοπόρωση, χρόνιο έλκος του στομάχου κτλ.) ενώ κανείς δεν λέει τελικά το αυτονόητο δηλαδή ότι η καφεΐνη όπως και οι υπόλοιπες τοξίνες της κατηγορίας των αλκαλοειδών είναι στη πραγματικότητα ξένες για το σώμα και ότι θα πρέπει να περιορίζονται στην ελάχιστη λήψη ή να αποφεύγονται εντελώς. Όπως έχω ξαναγράψει, τέτοιου είδους τροφές το καλύτερο θα ήταν να αντιμετωπίζονται ως εξωτικά εδέσματα για δύο λόγους: γιατί με αυτό το τρόπο λαμβάνουμε τη μέγιστη απόλαυση από τη χρήση τους και γιατί μόνο σε μικρές και σπάνιες δόσεις ο οργανισμός μπορεί να εξισορροπήσει τις παρενέργειες που προκαλούν χωρίς να αναγκαστεί να λάβει επιπλέον μέτρα, δηλαδή να ενεργοποιήσει σύνθετους μηχανισμούς αντιμετώπισης των τοξινών (δηλαδή όπως θα έλεγε η δυτική ιατρική "να αρρωστήσει").

Τι γίνεται όμως με το κρέας που εκτός από "απόλαυση" έχει εντυπωθεί στη συνείδηση των περισσοτέρων ως απαραίτητο σε βαθμό που να θεωρείται διατροφικά μονόδρομος; Δυστυχώς οι διατροφικές συνήθειες εκατομμυρίων ανθρώπων δεν μπορούν να αλλάξουν σε μια στιγμή (εκτός αν κάποιες κυβερνήσεις αποφασίσουν να σπείρουν τον πανικό μέσα από καμπάνιες αντιδημοφιλίας που προκύπτουν κατά το ξέσπασμα "διατροφικών σκανδάλων"). Ένα από αυτά που μπορούμε άμεσα να κάνουμε είναι να προσφέρουμε εκτεταμένες πληροφορίες σχετικά με τη κατανάλωση αυτού του τύπου τροφής, πληροφορίες τις οποίες κάποιος ενσυνείδητος μπορεί να αξιοποιήσει κατά το δοκούν. Μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για πολεμοφόδια απέναντι σε πολύ ισχυρούς αντιπάλους όπως είναι τα διαπλεκόμενα συμφέροντα κρατών, βιομηχανιών και τυχοδιωκτών επαγγελματιών ιατρών που συνταγογραφούν με ευκολία ουσίες τις οποίες δεν θα διανοούνταν να βάλουν στον οργανισμό τους ακόμα και στα πιο προχωρημένα στάδια της πιο επικίνδυνης ασθένειας. Η αφοριστική αντιμετώπιση των κρεατοφάγων είναι επίσης αμφίβολο ότι μπορεί οδηγήσει στην αλλαγή των συνηθειών τους καθώς το πιθανότερο είναι να να ενεργοποιήσει τα αμυντικά τους αντανακλαστικά, αποτρέποντας κάθε διάθεση για μετακίνηση σε πιο ορθολογικές επιλογές.

τύπος σαρκοφάγου θηλαστικού

Το κρέας αρχικά και εφ εξής θα πρέπει να λογίζεται ως νεκρή τροφή, δηλαδή τροφή σε κατάσταση αποσύνθεσης. Όσο και αν ακούγεται ανακριβές, το κρέας τρώγεται μονάχα εφόσον έχει μπει σε διαδικασία σήψης. Φαντάζομαι στους περισσότερους είναι γνωστή ο όρος "σίτεμα"  ο οποίος μάλιστα αποτελεί προϋπόθεση για τη βρώση του κρέατος καθώς ακόμα και οι πιο φανατικοί παραδέχονται ότι ένα ζώο που μόλις έχει σφαχτεί είναι αδύνατον να φαγωθεί αφού η σάρκα του είναι πολύ σκληρή και δεν μαγειρεύεται εύκολα. Τα πρώτα λεπτά μετά τη σφαγή (όπως σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς) ξεκινά η αποσύνθεση, μια διαδικασία σχετικά βραχυπρόθεσμη η οποία μάλιστα είναι υπεύθυνη για την ιδιαίτερη γεύση του κάθε ζώου (σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες). Οι punks με την πρακτική σοφία που τους διακατέχει ανέκαθεν αναφέρονταν στο κρέας μονολεκτικά ως "σάπιο" κάτι που μου πήρε αρκετό καιρό να καταλάβω το λόγο για τον οποίο το έκαναν. Η αλήθεια είναι ότι κάποια θηλαστικά όπως πχ. τα αιλουροειδή διαθέτουν μηχανισμούς που τους επιτρέπουν να τρώνε ψοφίμια. Ο άνθρωπος από την άλλη με το μικρό στομάχι και τα μεγάλα σε μάκρος έντερα μάλλον δεν είναι σχεδιασμένο για κάτι τέτοιο. Η θέα και οσμή ενός σκοτωμένου ζώου άλλωστε μας προκαλεί περισσότερο αηδία παρά μας ανοίγει την όρεξη (όπως θα ήταν φυσικό αν είμαστε σαρκοφάγα).

Το πρόβλημα όμως με το κρέας δεν είναι μόνο ότι βρίσκεται σε αποσύνθεση όταν το βάζουμε (sic) στο πιάτο. Τα ζώα εκτρέφονται σε συνθήκες που απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν "υγιεινές" και οι καταγγελίες που έχουν γίνει τα περισσότερα χρόνια έχουν επιτύχει μόνο την καθυστερημένη θέσπιση κανόνων από τις νομοθεσίες των κρατών και της ΕΕ (όπως έγινε με τα κοτόπουλα για τα οποία απαιτείται πλέον ένας ζωτικός χώρος κατά την εκτροφή τους) και πρακτικά αποτελούν μια μάστιγα τόσο για τα ίδια τα ζώα όσο και για εκείνους που επιμένουν να τα καταναλώνουν. Οι τροφές που τους παρέχονται είναι κατάλοιπα τροφών που δεν μπορούν (εύκολα) να διατεθούν στον άνθρωπο, αντιβιοτικά (για να προλάβουν τις επιδημίες που διαφορετικά θα εξαπλώνονταν μέσα σε λίγες ώρες), ορμόνες πάχυνσης, ενισχυτικά γεύσης, αντικαταθλιπτικά (γνωρίζετε ότι τα ζώα έχουν συναισθήματα όπως και οι άνθρωποι) ενώ ο τρόπος σφαγής τους από μόνος τους είναι μια πηγή τοξινών καθώς αυτές παράγονται από το stress του κινδύνου που επιφέρει η απειλή του άμεσου και φρικτού θανάτου.

τύπος ενσυνείδητης δράσης

Στο σημείο αυτό οφείλω να κάνω μια αναφορά στο ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων καθώς με μια πρόχειρη ματιά στα κείμενα μου θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι ενδιαφέρομαι περισσότερο για την ανθρώπινη υγεία παρά για το γεγονός την αισχρής εκμετάλλευσης στην οποία υπόκεινται τα ζώα. Θα ήταν υποκριτικό να ισχυριστώ ότι η αφετηρία μου είναι το θέμα του σπισισμού καθώς το ζήτημα της υγείας ήταν που με οδήγησε στην ανάδειξη της vegan διατροφής. Ωστόσο θεωρώ ότι ο άνθρωπος είναι κι αυτός ένα ζώο με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Όπως επιθυμώ την ισορροπία της φύσης έτσι επιθυμώ και την ισορροπία του ανθρώπου. Όπως δεν θέλω να κάνω κακό στα ζώα έτσι δεν θέλω να κάνω κακό και στον εαυτό μου θεωρώντας ότι έχουμε τα ίδια δικαιώματα. Έτσι ότι επιθυμώ για εκείνα επιθυμώ και για μένα. Δεν πιστεύω σε καμία περίπτωση ότι έχω δικαίωμα να κακομεταχειρίζομαι κανέναν και μάλιστα δεν ανέχομαι αυτή την αδικία όταν συμβαίνει στους άλλους. Η καταπίεση και η εκμετάλλευση που υφίστανται τα ζώα είναι αντίστοιχη με εκείνη των λευκών απέναντι στους μαύρους, των ανδρών απέναντι στις γυναίκες, των straight απέναντι στους gay κτλ. βία φασιστική και μάλιστα νομιμοποιημένη με ένα εξοργιστικό τρόπο στη συνείδηση των περισσοτέρων, πόσο μάλλον όταν τα ζώα δεν διαθέτουν λόγο για να αντιπαρατεθούν. Η δικαιολογία της δήθεν καθομολογούμενης Φύσης του Ανθρώπου δε με πείθει σε καμία περίπτωση γιατί πιστεύω ότι είναι ένα φιλολογικό εύρημα: κατά καιρούς έχουν παρατηρηθεί εκ διαμέτρου διαφορετικές συμπεριφορές ανάμεσα σε ανθρώπους που βίωναν παρόμοιες συνθήκες. Πάνω απ' όλα πιστεύω ότι τα περισσότερα στη ζωή είναι θέμα επιλογών με ότι συνεπάγεται αυτό. Ιδιαίτερα στο θέμα της διατροφής, κανείς δεν μας γεμίζει το στομάχι με το ζόρι (εκτός των απάνθρωπων εκείνων περιπτώσεων αναγκαστικής σίτισης) και σε γενικές γραμμές ο καθένας τρώει ότι θέλει. Συνειδητά ή ασυνείδητα διαλέγουμε την τροφή μας. Οι προεκτάσεις των επιλογών μας ορίζουν ένα τεράστιο κύκλο κοινωνικών διεργασιών ο οποίος μπορεί χοντρικά να περιγραφεί ως παραγωγή - κατανάλωση και όσο κι αν κάποιος θέλει δεν μπορεί παρά να βλέπει το φάντασμα του Marx κάθε φορά που στρώνει το τραπέζι του. Κι ενώ τα ζώα δεν διαθέτουν την υποδομή για να αξιοποιήσουν αυτά τα σύνθετα διανοητικά εργαλεία παρουσιάζεται το παράδοξο ακόμα και αυτοί που τα έχουν να μην τα χρησιμοποιούν. Πως είναι δυνατόν να παραβλέπει κάποιος τη γενοκτονία των ζώων τη στιγμή που σε κάθε γειτονιά οι τζαμαρίες των σουβλατζίδικων είναι πασαλειμμένες με κιλά από ψημένα λίπη που εκσφενδονίζονται από τις ηλεκτρικές λάμες των τυλιχτών οι οποίοι κόβουν το κρέας καθώς αυτό στροβιλίζεται αργά πάνω στη μηχανική ψηστιέρα; 'Ίσως κάποιος που δεν βλέπει. Μήπως όμως η μυρωδιές από τις "σπονδές στους θεούς" των νεοελλήνων δεν κατακλύζουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα; Και δεν είναι οι ίδιοι ακριβώς άνθρωποι που χαρακτηρίζονται "κρέας" στη κρεατομηχανή του σύγχρονου δουλεμπορίου της μισθωτής εργασίας οι οποίοι καταναλώνουν αυτά τα πράγματα; Η οργή είναι ένα τίμιο συναίσθημα σε ετούτη τη περίπτωση αλλά ας πούμε ότι αναζητείται μία λύση η οποία να μην εμπεριέχει μεγαλύτερο βαθμό βίας απο εκείνον τον οποίο καλείται να καταπολεμήσει.

Θυμάμαι πριν αρκετά χρόνια είχα επισκεφθεί ένα super market από τα μεγάλα του είδους που είχαν πρόσφατα ανοίξει τότε στη περιοχή της Πάτρας. Οι υπεύθυνοι του καταστήματος είχαν αναρτήσει εντός μια τεράστια πινακίδα η οποία ανέφερε ακριβώς: "Δούλευε σαν Σκλάβος και τρώγε σαν Αφέντης". Δεν ξέρω τι απέγινε το κατάστημα (υποψιάζομαι ότι θα χαίρει άκρας υγείας - αντίθετα με τους πελάτες του) αλλά ομολογώ ότι δεν έχω δει πιο εγκληματική προτροπή με τόσο θράσος προβεβλημένη σε δημόσιο χώρο (εκτός ίσως από τα μισάνθρωπα εμετικά συνθήματα των ρατσιστών).

Εδώ θα ήθελα να προσφέρω κι ένα επιχείρημα ενάντια σε όλους εκείνους που στοιχειοθετούν την υπεράσπιση της κρετοφαγίας μέσα από ένα (ψευδο) ηδονιστικό πρίσμα. Πράγματι η γεύση του κρέατος μπορεί να προσφέρει απόλαυση, υπολογίστε όμως ότι αυτό που μας αρέσει καθορίζεται συνήθως πολιτισμικά, δηλαδή μαθαίνουμε να μας αρέσουν συγκεκριμένες γεύσεις ενώ άλλες τις αγνοούμε εντελώς ακριβώς επειδή γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Είναι ευνόητο ότι μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας στο θέμα των γεύσεων καθώς υπάρχει ένα τεράτιο φάσμα το οποίο γίνεται άμεσα διαθέσιμο όταν απομακρυνθούμε από τη στερεότυπη δυτική διατροφή. Υπό κανονικές συνθήκες δε, κάθε γεύμα συνιστά μια εμπειρία απόλαυσης καθώς ο ρόλος της γεύσης είναι καθοριστικός για τη σωστή εξέλιξη του. Ακόμα όμως κι αν δεχθούμε το επιχείρημα του "ηδονισμού" (όπως παρουσιάζεται μέσα από το πρίσμα αυτού του στείρου εγωισμού) οφείλω να παρατηρήσω ότι μάλλον πρόκειται για την ατελή του διάσταση καθώς ο γνήσιος ηδονιστής δεν εστιάζει μόνο στην τροφή αλλά αναζητά απολαύσεις όπου μπορεί να τις βρει. Το διάβασμα ενός καλού βιβλίου, η ακρόαση ενός μουσικού έργου, μια βόλτα στην εξοχή, μια κουβέντα με ένα φίλο, ο έρωτας με κάποιον άλλον άνθρωπο, συγκριτικά με το φαγητό αποτελούν στις μέρες μας μάλλον παραμελημένες απολαύσεις. Να σημειώσω τέλος ότι, η φειδωλή στάση απέναντι στις υλικές απολαύσεις όσο κι αν ακούγεται παράξενο μπορεί να αποτελέσει μια θαυμάσια μέθοδο δραματικής μεγέθυνσης τους.

τύπος ηδονικής δραστηριότητας (πέραν του φαγητού)

Το Πραγματικό Σκάνδαλο με το Κρέας Αλόγου

λωρίδα τεχνητού bacon

Στο πρώτο εξάμηνο του 2011 δημοσιεύτηκε σε αρκετές ιστοσελίδες η είδηση ότι επιστήμονες δημιούργησαν τεχνητό κρέας από εμβρυικά κύτταρα των μυών μιας γαλοπούλας, από ορό βοοειδούς και χιτοζάνη. Περίπου τον ίδιο καιρό Οργανισμός Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (FAO) μάθαμε ότι ξεκίνησε να χρηματοδοτεί προγράμματα για την προώθηση της κατανάλωσης και της εκτροφής εντόμων στη νοτιοανατολική Ασία και την Αφρική, όπου «ήδη δυο εκατομμύρια άνθρωποι περιλαμβάνουν τα έντομα στο καθημερινό τους διαιτολόγιο». Στα τέλη του 2012 έγινε γνωστό ότι σε αρκετά προϊόντα που πωλούνται ως προερχόμενα από βοοειδή περιέχουν ποσότητες από αλογίσιο κρέας. Πως συνδέονται όλα τα παραπάνω; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

άνθρωπος των αρχών του 20ου αιώνα

Η κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών παρά το γεγονός ότι προωθείται ως ζωτική για τον άνθρωπο στη πραγματικότητα πρόκειται για μια υπερ-προβεβλημένη και σε ένα βαθμό παραπλανητική άποψη η οποία στηρίζεται στις διατροφικές ανάγκες παλαιότερων εποχών, κυρίως στο μοντέλο ζωής όπως σχηματοποιήθηκε με το ξεκίνημα της περιόδου της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης. Μέχρι τότε η κατανάλωση των ζώων ως τροφή περιοριζόταν σε συγκεκριμένες εποχές του χρόνου και αφορούσε ένα μόνο τμήμα του ανθρώπινου πληθυσμού ο οποίος κατοικούσε σε περιοχές όπου υπήρχαν πληθυσμοί ζώων. Σε γενικές γραμμές ακόμα και με την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας η κυριαρχική εκμετάλλευση του ανθρώπου πάνω στα ζώα ήταν ορθολογική στο βαθμό που η ένταση της στηριζόταν κυρίως σε εποχιακά ή τελετουργικά (θρησκευτικά) κριτήρια και όχι τόσο σε οικονομικά. Αυτό γίνεται φανερό από την αξία που πρακτικά κατείχε ο ιδιοκτήτης του ζώου και την οποία μπορούσε να ανταλλάξει με πληθώρα άλλων αγαθών είτε να την εξαργυρώσει στα πλαίσια μιας θυσίας ως προσφορά στη κοινότητα κτλ. Όσο και αν μας είναι απεχθής η φρασεολογία αυτή, η πραγματικότητα τότε ήταν για τα ζώα πιο βιώσιμη καθώς τόσο το οικόσιτα όσο και τα κοπάδια των ζώων αντιμετωπίζονταν στα πλαίσια μιας "λογικής" χρήσης ενώ η σχέση των ανθρώπων με αυτά ξεπερνούσε το επίπεδο του χρήστη και μπορούσε να καταστεί ακόμα και προσωπική (ονοματοδότηση ζώων, αναγνώριση προσωπικότητας, ευφυΐας κτλ.) ακόμα και στην περίπτωση που προορίζονταν για τροφή. Υπήρχε κατά κάποιο τρόπο ένα είδος σεβασμού στο ζώο και ακόμα και μέσα στην υποκριτική λύπη που μπορεί να έδειχναν ότι ένιωθαν όταν αναγκάζονταν να τα σφάξουν το πιθανότερο είναι ότι υπήρχαν ψήγματα ειλικρίνειας. Με λίγα λόγια, πριν την εκβιομηχάνιση της γενοκτονίας τους, τα ζώα δεν υπέφεραν στον ίδιο βαθμό και στην ίδια συχνότητα όπως αργότερα. Αντίστοιχα, ο άνθρωπος δεν υπέφερε στον ίδιο βαθμό από τις ασθένειες που σήμερα τον έχουν περικυκλώσει ασφυκτικά καθώς η ανάπτυξη τους συνδέεται άμεσα με τη εξέλιξη της κατανάλωσης των ζωικών πρωτεϊνών (και καλώ όποιον έχει τη δυνατότητα να με διαψεύσει). Υπέφερε βέβαια από την εκμετάλλευση του από τον ίδιο τον άνθρωπο αλλά αυτή είναι μια ανάλυση που ξεπερνάει αυτό το κείμενο (και είναι γνωστή ως ταξική).

μια απαραίτητη συμμαχία

Το ξεκίνημα της χιλιετίας που διανύουμε βρήκε το πλανήτη στη δίνη μιας σειράς διατροφικών «σκανδάλων» και επιδημιών που σχετίζονται με τον ίδιο τον τρόπο της σίτισης των ζώων όσο και με τον τρόπο διαβίωσης τους. Μια σειρά από ταινίες ντοκιμαντέρ αποκάλυψαν τη πραγματική διάσταση του ζητήματος το οποίο είχε ήδη από δεκαετίες αποτελέσει αντικείμενο πάλης για οργανώσεις όπως το μέτωπο για την απελευθέρωση των ζώων. Από τη πλευρά τους τα κράτη λειτούργησαν ως προωθητικά όργανα των φαρμακοβιομηχανιών που βρήκαν την ευκαιρία να αποκομίσουν τεράστια κέρδη πουλώντας σκευάσματα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας ενώ στα κρούσματα που σχετίζονταν με την ασθένεια των ίδιων των ζώων αντί να γίνει προσπάθεια για την εύρεση κάποιου είδους θεραπείας επιλέχτηκε ο εφιαλτικός τρόπος της εξόντωσης οδηγώντας εκατομμύρια κότες, αγελάδες και γουρούνια σε βίαιο θάνατο.

Ερχόμενοι στο πιο πρόσφατο «σκάνδαλο» με τη ανακάλυψη DNA αλόγου σε προϊόντα που οι εταιρείες που τα παράγουν ισχυρίζονταν ότι περιείχαν άλλο ζώο μπορεί να διαπιστώσει κανείς μια συντονισμένη προσπάθεια για την ευρύτερη νομιμοποίηση της κατανάλωσης ενός ακόμα ζώου στη συνείδηση του κόσμου και φυσικά την ισχυροποίηση της κρεατοφαγίας στο σύνολο της. Ενδεικτικά προς αυτή τη τάση, δεν πάει πολύς καιρός που μάθαμε ότι σε διάφορα μέρη της Ελλάδας κτηνοτρόφοι έχουν εντάξει στις δραστηριότητες τους και τα την εκτροφή βούβαλων (ένα μεγάλο βοοειδές).  Έτσι μπορεί πλέον κάποιος να βρει κεμπάπ από βουβάλι ακόμα και σε γειτονιές της Αθήνας. Αλλού, η στρουθοκάμηλος εκτρέφεται συστηματικά και υπάρχουν αρκετοί καταναλωτές που «απολαμβάνουν» τα τεράστια αυγά τους ή και το κρέας αυτού του πραγματικά μεγάλου πτηνού. Η κατανάλωση αλόγου βέβαια σκοντάφτει σε μια σειρά από ταμπού που έχουν να κάνουν περισσότερο με την εικόνα που έχουν οι περισσότεροι για το ζώο (μικρό μου πόνυ) παρά στην ίδια την ουσία και την γεύση (sic) της σάρκας του. Ορισμένοι μάλιστα ισχυρίζονται ότι το αλογίσιο κρέας είναι ανώτερο του βόειου ή του χοιρινού. Η άποψη αυτή είναι μάλλον διαδομένη και σε άλλα μέρη.

ο Hartwig Fischer απολαμβάνει τα λαζάνια του

 Ένας γερμανός βουλευτής προσφατα έφαγε δημοσίως μια μερίδια λαζάνια με κιμά αλόγου για να υποστηρίξει την άποψη ότι είναι απόλυτα νόστιμο και φυσικά υγιεινό προτείνοντας μάλιστα όσες ποσότητες προϊόντων που περιέχουν αυτό κρέας αποσυρθούν από τα σούπερ μάρκετ να δοθούν στους φτωχούς, επιβεβαιώνοντας χωρίς προκάλυψη τα ταξικά χαρακτηριστικά που μπορούν να αποδοθούν κατά συνθήκη ακόμα και στην κατανάλωση τόσο «εξεζητημένων εδεσμάτων» όπως αυτό. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να γεμίσει σελίδες ολόκληρες αναφερόμενος στην οικονομική πλευρά αυτής της ιστορίας αλλά θα γυρνούσαμε πάλι στο κριτική του καπιταλισμού ένα θέμα που δύσκολα μπορεί κάποιος να πιάσει πόσο μάλλον να εξαντλήσει σε ένα κείμενο.

Αυτό που έχει ειδική σημασία σε αυτή την υπόθεση κρύβεται πίσω από τα δύο γεγονότα που αναφέρθηκαν στην αρχή (και ίσως υπάρχουν και άλλα που δεν έχουν υποπέσει στην αντίληψη μου). 

Το πρώτο γεγονός έχει να κάνει με την είδηση ότι επιστήμονες δημιούργησαν τεχνητό κρέας. Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος, γιατί βρε αδερφέ να φτιάξουν κρέας στο εργαστήριο, δεν τους φτάνει τόσα ζώα που σκοτώνουν; Η απάντηση είναι όχι, καθώς η κατανάλωση του κρέατος έχει τόσο πολύ αυξηθεί που από ότι φαίνεται ούτε η γενοκτονία των ζώων δεν αρκεί πλέον να θρέψει τους κρεατοφάγους αυτού του πλανήτη. Έτσι οι επιστήμονες εξετάζουν κι άλλες εναλλακτικές. Το εργαστηριακό κρέας μπορεί μελλοντικά να αποτελέσει μια καταναλωτική επιλογή για τις «κατώτερες μάζες» του πληθυσμού ως φθηνότερο, απαλλαγμένο από σύνθετες ενώσεις, εμπλουτισμένο με άλλα συστατικά, συντηρητικά κτλ.

τζιτζίκια a la carte

Το δεύτερο γεγονός έχει να κάνει με τη στροφή στη κατανάλωση εντόμων που είναι σχετικά διαδεδομένη σε χώρες τις Ασίας και της Αφρικής η προώθηση της οποίας μάλιστα χρηματοδοτείται από τον OHE όχι βέβαια για κάποιο άλλο λόγο αλλά για να συντηρήσουν τα αποθέματα που προορίζονται για την διατροφή των ευρωπαίων και των αμερικάνων που θεωρούν την κατανάλωση εντόμων απαράδεκτη καθώς τα έχουν συνδέσει με τη βρωμιά και τη διάδοση των ασθενειών. 

Επειδή όμως από ότι φαίνεται αυτά δεν αρκούν για να καλυφθούν οι ανάγκες των δυτικών για κρέας αναγκαστικά επιλέχθηκε να εισέλθει στην αγορά ένα είδος ζώου που έχει πολλά οφέλη για την οικονομία καθώς είναι μεγάλο (άρα μπορεί να παράγει ικανές ποσότητες κρέατος), εξημερωμένο και σχετικά εύκολα διαθέσιμο για… κατανάλωση: το άλογο. Το γεγονός ότι οι βρετανοί αντέδρασαν τόσο έντονα όταν αντιλήφθηκαν ότι τρώνε αλογίσιο κρέας δεν έχει να κάνει τόσο με πιθανά προβλήματα υγείας που μπορεί να αποκτήσουν αλλά με το ταμπού της κατανάλωσης αυτού του είδους αφού θεωρούν τα άλογα οικόσιτα και σχετίζονται με αυτά, είναι δηλαδή περισσότερα συνδεδεμένα στη συνείδηση τους ως ζώα συντροφιάς παρά ως τροφή. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι αυτή η αντίληψη δεν μπορεί να διαμορφωθεί διαφορετικά. Λίγες χιλιάδες χιλιόμετρα πιο κάτω, αρκετοί γάλλοι θεωρούν το αλογίσιο κρέας εξαιρετικό έδεσμα στο οποίο έχουν αφοσιωμένα ειδικά καταστήματα που απευθύνονται σε μερακλήδες κρεατοφάγους οι οποίοι δεν θα διστάσουν να πληρώσουν ακριβά για μια μπριζόλα από φρέσκο αλογίσιο (ουφ!) κρέας. Οι ρουμάνοι επίσης (ο οποίοι φέρονται ως εκείνοι που από τους οποίους ξεκίνησε η «μόδα») δεν φαίνεται να έχουν κανένα πρόβλημα και μη μου πείτε ότι οι έλληνες έχουν γιατί η φήμη ότι το γάλα της γαϊδούρας είναι το καλύτερο που μπορεί να πιει ο άνθρωπος κυκλοφορεί εδώ και χρόνια ανάμεσα στους θιασώτες της κατανάλωσης ζωικών πρωτεϊνών (και συγνώμη αν συμμετέχω κι εγώ στην ευρύτερη διάδοση της). Ο ΕΦΕΤ μάλιστα δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερο θέμα με την πρόσφατη ανακάλυψη DNA αλόγου σε πολλά προϊόντα της αγοράς. Ακόμα και τα κεφτεδάκια του IKEA επέστρεψαν πανηγυρικά για να ξεγελάσουν την πείνα στη παραζάλη των πελατών του. 

Το πρόβλημα άλλωστε δεν είναι η κατανάλωση του ίδιου του αλογίσιου κρέατος αλλά της αναλγητικής ουσίας φαινυλοβουταζόνη που ανιχνεύθηκε σε πολλά από τα προϊόντα που ανακαλύφθηκε το DNA και προδίδει την προέλευση των αλόγων (ώριμα ζώα κούρσας) και η οποία κρίνεται εξαιρετικά επικίνδυνη για τον άνθρωπο (ίσως είναι και για το ζώο αλλά μπορείτε φαντάζομαι να αντιληφθείτε πως είναι να σε ταΐζουν αναγκαστικά ή να σου κάνουν ενέσεις και να μην μπορείς να μιλήσεις). Ένα άλλο ερώτημα που εγέρθηκε επίσης ήταν σχετικά με το περιεχόμενο των προϊόντων που ισχυρίζονται ότι περιέχουν ένα ποσοστό βόειου κρέατος και τι άραγε είδος κρέατος είναι το ποσοστό που περισσεύει (καθώς σε πολλά αποκρύπτεται ακόμα και αυτή η πληροφορία από την ετικέτα τους).

Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι το ξέσπασμα του διατροφικού «σκανδάλου» με το DNA αλόγου σε προϊόντα τα οποία οι εταιρείες που τα παρήγαγαν ισχυρίζονται ότι περιείχαν άλλα είδη ζώων αποτελεί ένα είδος προώθησης μέσα από έναν εκ πρώτης όψης παράδοξο τρόπο, του αλόγου ως ζώο προς μαζική κατανάλωση στο δυτικό κόσμο και πρόκειται ίσως για την επίσημη έναρξη της γενοκτονίας και αυτού του είδους (καθώς ανεπίσημα φαίνεται ότι έχει ήδη ξεκινήσει). Είναι σίγουρο ότι η κατανάλωση αλόγου δεν θα απαγορευτεί παρά θα δημιουργηθεί το νομικό πλαίσιο (σε επίπεδο κρατών και ΕΕ) για την περαιτέρω «ανάπτυξη» αυτού του τύπου κατανάλωσης με καθιέρωση προδιαγραφών εγκαταστάσεων, θανάτωσης, επεξεργασίας διατήρησης και διακίνησης τους. Ένα συνολικό πλαίσιο για όλα τα ζώα που εκτρέφονται έτσι κι αλλιώς ήδη ισχύει. 

Αν τα άλογα μπορούσαν να αντιληφθούν αυτό που γίνεται αυτό τον καιρό στις πλάτες τους θα έτρεχαν να εξαφανιστούν – με όση δύναμη κρύβουν στα μακριά τους πόδια. Όσο για εμάς, η επιλογή υπάρχει πάντα να αντικαταστήσουμε –μια και καλή- τη κατανάλωση των ζωικών τροφών με φυτικές είτε να την περιορίσουμε στα επίπεδα του πραγματικά απαραίτητου ήτοι περί 1% από αυτό που καταναλώνουν οι περισσότεροι σήμερα. Εξάλλου οι περισσότεροι vegan χορτοφάγοι δεν παραπονιούνται σχεδόν ποτέ ότι τους λείπουν οι πρωτεΐνες. Αν μάλιστα το περισσότερο χρόνο της ημέρας κάθεστε μπροστά σε έναν υπολογιστή ή μία τηλεόραση και τρώτε μηχανικά σχεδόν χωρίς να μασάτε τη τροφή το σίγουρο είναι ότι το σώμα σας θα σας ευγνωμονεί που το απαλλάσσετε από ένα τόσο ισχυρό δηλητήριο όπως είναι η αχώνευτη ζωική πρωτεΐνη.

και όχι πράσσειν άλογα

Διατροφική Νοημοσύνη

Αν και μπορεί να ακούγεται κουραστικό, ο τρόπος που τρώμε είναι πολύ σημαντικός για την εξέλιξη της πέψης μας και κατά συνέπεια της υγείας μας. Το να έχουμε ομαλή πέψη δεν είναι απλά μια προσδοκία που μπορεί να τελεσφορήσει ή όχι αλλά μια πραγματικότητα που οφείλουμε να δημιουργούμε καθημερίνα για τον εαυτό μας. Όταν η πέψη μας δεν είναι ομαλή αντιμετωπίζουμε ένα σωρό προβλήματα τα οποία μπορεί να μας στερήσουνε από την δυνατότητα να είμαστε πραγματικά παρόντες στα γεγονότα που βιώνουμε καθώς μας αναγκάζει να έχουμε διαρκώς στραμμένη τη προσοχή μας στα προβλήματα των εντέρων μας κι όχι στο περιβάλλον, στους ανθρώπους με τους οποίους έχουμε κάποια διάδραση και στα ενδιαφέροντα μας.

Όπως βέβαια έχουμε ξαναπεί, η λήψη τροφής είναι μια διαδικασία πολύ ευαίσθητη στους εξωτερικούς παράγοντες. Όταν είμαστε αναστατωμένοι η διαδικασία της πέψης αναστέλλεται. Το ίδιο συμβαίνει και όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση stress καθώς ενεργοποιούνται τα πανάρχαια ένστικτα της επιβίωσης: ο οργανισμός αντιλαμβάνεται ότι βρισκόμαστε σε κίνδυνο και επικεντρώνει στα σημεία εκείνα που θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει την έκτακτη αυτή κατάσταση. Έτσι μπορεί, ας πούμε, να αυξηθεί η αδρεναλίνη στο αίμα, μια ουσία που μας βοηθά να βρισκόμαστε σε εγρήγορση. Η στιγμή αυτή καθίσταται ακατάλληλη για λήψη τροφής. Επίσης, αν βρισκόμαστε κάτω από έντονη συναισθηματική φόρτιση είναι πάλι επικίνδυνο να φάμε καθώς είναι πρακτικά αδύνατον να ελέγξουμε τον τρόπο και τη ποσότητα της τροφής που θα λάβουμε.

παράδειγμα ατελούς μάσησης

Η μάσηση είναι μια σχετικά απλή διαδικασία την οποία δεν χρειάζεται μάλιστα να μας τη διδάξει κανείς, είναι δηλαδή έμφυτη. Ωστόσο μπορεί να υιοθετήσουμε ένα λανθασμένο τρόπο αν συναναστραφούμε για πολύ καιρό ή από μικρή ηλικία με πρόσωπα που δρουν με αυτό το τρόπο. Το πιο συνηθισμένο λάθος κατά τη διαδικασία της μάσησης είναι όταν δεν μασάμε αποτελεσματικά τη τροφή, δηλαδή καταπίνουμε τη τροφή αμάσητη. Αυτό γίνεται είτε γιατί μασάμε γρήγορα, είτε γιατί η τροφή είναι παρασκευασμένη με τρόπο που δεν μας επιτρέπει να τη μασήσουμε ενώ δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε τη πολύ διαδεδομένη συνθήκη της κακής στοματικής κατάστασης. Είναι αλήθεια ότι πολύχρονη κατανάλωση όξινων τροφών θα οδηγήσουν τα δόντια μας σε παρακμή, ανεξάρτητα αν τα πλένουμε ή όχι, ενώ μπορεί για διάφορους λόγους όπως πχ ψυχολογικούς ή χρήσης ουσιών να παραβλέπουμε τη φροντίδα της στοματικής κοιλότητας. Σε κάθε περίπτωση, η ατελής μάσηση θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε ατελή πέψη, με ότι αυτό συνεπάγεται. Υπολογίστε ότι η μάσηση δεν είναι απλά ο τεμαχισμός της τροφής αλλά σε συνεργασία με το σάλιο επιτελούν το πρώτο στάδιο της πέψης και το μόνο που γίνεται συνειδητά από εμάς. Άπαξ και καταπιούμε τη τροφή δεν έχουμε κανένα έλεγχο πλέον. Με τη σωστή μάσηση δημιουργείται είναι ένας μαλακός πολτός, εύκολα αφομοιώσιμος ενώ στην αντίθετη περίπτωση έχουμε μεν ένα μείγμα με περίπου την ίδια σύνθεση αλλά με διαφορετική αναλογία και ως τέτοιο θα γίνει αντιληπτό από το υπόλοιπο τμήμα του πεπτικού συστήματος. Τα κομμάτια της τροφής που δεν έχει μασηθεί σωστά και δεν έχουν επικαλυφθεί από το σάλιο δεν πρόκειται να αφομοιωθούν με τον ίδιο τρόπο. Στην πραγματικότητα με την ατελή μάσηση παράγουμε τροφή για τους μικροοργανισμούς που κατοικούν μέσα μας. Είναι αλήθεια ότι έχουμε πολλούς μικροοργανισμούς μέσα στο σύστημα μας ο ρόλος των οποίων είναι να απομακρύνουν τις βλαβερές ουσίες από το σώμα μας. Αυτό βέβαια δεν δημιουργεί πρόβλημα σε κανονικές συνθήκες όμως όταν συνεχίζουμε να ταϊζουμε αδιάκοπα τα βακτηρία και τους μύκητες τότε διαταράσσεται η φυσική ισορροπία και δημιουργούνται διάφορα παθολογικά φαινόμενα καθώς οι μικροοργανισμοί παράγουν μια σειρά από ουσίες που συγκαταλέγονται ανάμεσα σε εκείνες που μπορούν να δηλητηριάσουν το σώμα μας, τις λεγόμενες τοξίνες.

Οι τοξίνες υπάρχουν σε αφθονία παντού στις μέρες μας. Μπορούμε να πάρουμε εύκολα τοξίνες αν καταναλώνουμε αλκοόλ, φάρμακα, τρόφιμα με συντηρητικά, επεγεργασμένες τροφές, συνθετικά πρόσθετα τροφών, υπερβολικές ποσότητες ζωϊκής πρωτεϊνης (που είναι πρακτικά αδύνατο να χωνευθούν και έτσι καταλήγουν να κυκλοφορούν στο αίμα σαν τοξίνες) και σχεδόν κάθε τροφή την οποία έχουμε μαγειρεψει. Ναι, ακόμα και το αγνό ελαιόλαδο εφόσον θερμανθεί αποκτά οξύτητα η οποία το καθιστά στη πράξη βλαβερό για το σώμα. Η (απλά) υπερβολική κατανάλωση τροφής δημιουργεί και αυτή τοξίνες καθώς το μέρος της τροφής που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί έγκαιρα, μέχρι να φτάσει στο σημείο να αρχίσει να διαλύεται προκειμένου να μεταβολιστεί έχει ήδη μείνει αρκετό χρόνο στο ανώτερο μέρος του πεπτικού συστήματος και έχει αναπόφευκτα "μπαγιατέψει". Το ίδιο το μείγμα με το πέρας του χρόνου αλλοιώνεται.

σας φαίνεται γνωστό;

Δεν θέλω βέβαια να σας πανικοβάλλω και αρκεί να πω ότι η "πλαστικότητα" του πεπτικού συστήματος όπως και ολόκληρου του ανθρώπινου οργανισμού είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη στο βαθμό που είναι ικανός να ανταπεξέλθει σε απότομες ή βραχίες "επιθέσεις" που του κάνουμε καθώς ενεργοποιεί μια σειρά από αντιδράσεις οι οποίες επιτυγχάνουν να ισορροπήσουν εκ νέου το σύστημα. Αυτό βέβαια μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα ανεπιθύμητα φαινόμενα όπως πχ η αύξηση του βάρους αλλά θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι το σώμα δεν λειτουργεί με βάση τις πεποιθήσεις μας για τη λειτουργία του αλλά όπως είναι σχεδιασμένο να το κάνει. Αυτό σημαίνει ότι όταν πρέπει θα ασθενήσει γιατί αυτή είναι η φυσική του αντίδραση προκειμένου να διασωθεί.

Αν για παράδειγμα έχουμε περιστασιακή ή χρόνια διάρροια ίσως δεν θα πρέπει να το δούμε σαν κακή λειτουργία του οργανισμού αλλά σαν μια φυσική του αντίδραση σε κάποια μορφή οξύτητας. Θα πρέπει να νιώθουμε μάλιστα τυχεροί που το σώμα μας αντιδρά με αυτό το τρόπο γιατί αυτό δείχνει ότι καταβάλλει προσπάθειες να διώξει από μέσα του κάτι βλαβερό και δεν θα πρέπει να του αναστείλουμε αυτή τη τάση αλλά θα πρέπει να περιμένουμε να σταματήσει μόνος του εφόσον η λειτουργία που επιτελεί ολοκληρωθεί. Η λήψη φαρμάκων στη περίπτωση αυτή μπορεί (προσωρινά) να καταπολεμήσει κάποια συμπτώματα αλλά αυτά θα επανεμφανιστούν δριμύτερα με τη πρώτη ευκαιρία που θα τους δοθεί. Αν θέλουμε να αμβλύνουμε τα συμπτώματα μπορουμε να υιοθετήσουμε κάποιες άλλες συνήθειες διατροφής που δεν ευνούν την διάρροια και κυρίως να διακόψουμε τη λήψη νερού ή άλλων υγρών κατά το γεύμα ή μετά απο αυτό. Επίσης καλό θα είναι να επικεντρώσουμε στους συνδυασμούς των τροφών. Η ταυτόχρονη λήψη αμύλου και πρωτεϊνης δεν ενδείκνυται παρά τις διαβεβαιώσεις των συμβατικών ιατρών που θεωρούν ότι τροφή είναι μόνο χημεία. Τα σάκχαρα, οι μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών, ο καφές και άλλες παρόμοιες ουσίες, οι χυμοί φρούτων είναι πιθανόν να οξύνουν αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι απλές τροφές αφομοιώνονται πιο εύκολα από τις πιο σύνθετες. Εφόσον τακτοποιήσουμε τον τύπο, τη ποσότητα, τον τρόπο, και το χρόνο στα γεύματα μας ο οργανισμός μας θα αναλάβει να τακτοποιήσει μόνος του την εύρυθμη λειτουργία του.

Γεύση: ακονίζοντας την όρεξη

Αυτό που κάποιες φορές με εκπλήσσει με τις φυσικές τροφές, έχοντας διαβιώσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου παμφάγος, είναι πόσο πλούσιες γεύση μπορεί να έχουν και θα πρέπει να εξετάζουμε τον παράγοντα αυτό ως ένα πολύ ξεχωριστό κομμάτι της διατροφής που σχετίζεται περισσότερο μάλλον με την επιθυμία μας για τροφή παρά στις ίδιες τις γευστικές ιδιότητες των τροφών. Για παράδειγμα, μπορεί ένα απλό καρότο, λίγο κρεμμύδι και λίγος μαϊντανός να σας φανεί λουκούλλειο γεύμα αν έχετε αρκετές ώρες να φάτε. Οι περισσότεροι συνήθως πολύ σπάνια παραλείπουν κάποιο γεύμα ή αν κάνουν κάτι τέτοιο πλακώνονται στο επόμενο μέχρι να σκάσουν. Μπορείτε όμως για παράδειγμα, ιδιαίτερα βραδυνή ώρα να μη φάτε ή να φάτε κάτι απειροελάχιστο και να ξυπνήσετε το πρωί και να πάρετε ένα όμορφο γεύμα. Σχεδόν ότι και να φάτε εκείνη την ώρα θα σας φανεί καταπληκτικό. Αν ξεσπάσετε σε γάλατα ή βούτυρα με ψωμιά με μαρμελάδες το πιθανότερο είναι να θέλετε να πέσετε πάλι στο κρεβάτι. Διαλέξτε κάποια φυσική τροφή, αν σας αρέσουν τα φρούτα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία. 

Πολλές φορές τα πρωινά φτιάχνω ένα πιάτο με άγουρη μπανάνα, αχλάδι ή μήλο τα οποία πασπαλίζω με κανέλα, λίγο μαύρο πιπέρι, λεμόνι και μπόλικο ταχίνι. Το συνοδεύω με εκλεκτά ωμά αμύγδαλα και περιστασιακά μπορεί να προσθέσω λίγο σκόνη κακάο ή και παστέλι. Αν το έχω παρακάνει και παραμείνει ποσότητα ταχίνι με λεμόνι και μπαχαρικά στο πιάτο τα "σκουπίζω" με μισή φέτα άζυμο ψωμί ή ρυζογκοφρέτα. Και μετά νιώθω έτοιμος να ξεκινήσω και την πιο απαιτητική εργασία. Είμαι σίγουρος ότι θα μεσολαβήσουν αρκετές ώρες πριν νιώσω την ανάγκη να αναζητήσω πάλι τροφή. Εξάλλου, η μισή και πλέον ώρα που χρειάστηκα για να απολαύσω το πιάτο δεν θα είναι εύκολο να λησμονηθεί τόσο από εμένα όσο και από το πεπτικό μου που για το επόμενο διάστημα θα είναι απασχολημένο να ανασύρει όσο το δυνατόν περισσότερα συστατικά από το μαλακό πολτό με το οποίο το τροφοδότησα.

πρωϊνο (για ότι ώρα και να ξυπνάτε)

Συνεχίζοντας σχετικά με τις γεύσεις είναι αξιοσημείωτο πόσες μας διαφεύγουν όσο παραμένουμε προσηλωμένοι στο δυτικό τρόπο διατροφής. Κάποιες γεύσεις όπως πχ. η πικρή απουσιάζει φανερά από τη γευστική παλέτα των εστιατορίων είτε παρουσιάζονται ως τύπου ασυνήθιστο γεύμα. Το ίδιο και οι ξινές. Ωστόσο αφθονούν οι γλυκές και αλμυρές οι οποίες εκτός του ότι οδηγούν στην υπερκατανάλωση νερού και μάλιστα κατά τη διάρκεια ή μετά το γεύμα, συνδέονται με μια κατά βάση νευρωτική διατροφική συμπεριφορά. Η ζάχαρη πράγματι σου παρέχει έξτρα ενέργεια και μάλιστα άμεσα. Ότι σου δίνει όμως σε ενέργεια στο παίρνει σε οξύτητα αναλογικά με το πόσους άλλους μικροοργανισμούς τρέφεις ταυτόχρονα με το σώμα σου. Το αλάτι εκτός του ότι στη συντριπτική του πλειοψηφία περιέχει χημικά αντισυσσωματικά, διεγείρει πράγματι την όρεξη και αυτό όμως καθιστά προβληματική μια κατάσταση κατά την οποία η ίδια η τροφή δεν είναι αρκετή για να μας κάνει να την επιθυμήσουμε. Σε περιπτώσεις μάλιστα που η τροφή είναι τόσο φτωχή όσο εκείνη που παράγει η συμβατική γεωργία (και κτηνοτροφία για τους fun), δίχως αλάτι είναι σχεδόν αδύνατον να νιώσεις οποιαδήποτε γεύση. Η επαναλαμβανόμενη λήψη τροφής με υπερβολικά "ενισχυτικά γεύσης" προκαλεί προοδευτικά μια αναισθητοποίηση που οδηγεί στην αναστολή της αποτελεσματικής λειτουργίας των σιελογόνων αδένων και σε συνδυασμό με ατελές μάσημα μπορεί να καταστήσει το γεύμα πραγματικά δηλητηριώδες καθώς το συσσωρευμένο υλικό θα τρέφει περισσότερο τους διάφορους μικροοργανισμούς μέσα μας παρά τον ίδιο τον οργανισμό μας.

Φυσικά η γεύση μπορεί και προσφέρει απόλαυση εφόσον προκαλείται από φρέσκες ζωντανές τροφές γεμάτες παρασκευασμένες με φροντίδα και κυρίως, αβίαστα, φυσικά και δίχως στρες αναλωμένες. Σε μια τέτοια κατάσταση μπορεί να παρατηρήσει κάποιος διάφορα όπως πχ. ότι αυτό που μας αρέσει στα φαγητά και επίσης αυτό που δίνει τη γεύση δεν είναι το κρέας ούτε το άμυλο αλλά τα λαχανικά και τα φρούτα.

homer sapiens

Θα μοιραστώ μαζί σας μια εμπειρία μου μέσω της οποίας κατέληξα στη προηγούμενη διαπίστωση: κάποια μέρα έβαλα να φάω και εκεί που μασούσα εξεπλάγην: νόμιζα ότι έτρωγα σουβλάκι! Είχαν μεσολαβήσει κάποια χρόνια που είχα να καταναλώσω το διάσημο αυτό έδεσμα αλλά φυσικά κάποια πράγματα δε λησμονούνται εύκολα. Εκείνη τη μέρα λοιπόν έτυχε και βρέθηκε στο πιάτο μου κρεμμύδι, τομάτα, λάδι και ρίγανη τα οποία είχα παρασκευάσει σε σαλάτα με διάφορα μπαχαρικά, ανάμεσα στα οποία και εστραγκόν. Στη γειτονία είναι μάλιστα κάποιος που βάζει εστραγκόν στη μυστική συνταγή της σάλτσας του. Όλες οι γεύσεις μαζί ήταν τρομερά πλούσιες και αν κάποιος είναι αρκετά κακεντρεχής θα μιλήσει περί ζοφερής επιθυμίας για κρεατοφαγία που υποβόσκει. Επειδή όμως μου έχει συμβεί επανειλημμένα με τροφές να μου θυμίζουν κάποια κρέατα, χωρίς ωστόσο να καταφεύγω σε κατανάλωση ζωικών τροφών, κατέληξα στο εξής: και τα ζώα για να τραφούν καταναλώνουν ποσότητες λαχανικών (σε κανονικές συνθήκες πάντως), άρα η γεύση τους εξαρτάται σαφώς από αυτές. Οι μέθοδοι παρασκευής βέβαια από μόνες τους μπορούν να προσδώσουν μια γεύση στα κρέατα αλλά κάτω από το βαθμό αλλοίωσης τους ο παρατηρητικός μπορεί να διακρίνει τις λεπτές γεύσεις των φυσικών τους τροφών. Αν έχει βέβαια την υπομονή να κάνει κάτι τέτοιο πάνω στο σοκ της λαιμαργικής έκρηξης που προκαλεί η κατανάλωση κρέατος. Από την άλλη μπορεί κάποιος να πάρει τις γεύσεις χωρίς να μεσολαβήσει κάποιος άλλος οργανισμός ο οποίος μάλιστα θα πρέπει να έχει πεθάνει για να τον φάμε.

Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ και στο πολιτισμικό χαρακτήρα της γεύσης. Είναι αλήθεια ότι τις γεύσεις όπως κάθε άλλο πράγμα, τις μαθαίνουμε επίσης. Υπάρχουν λαοί που βρίσκονταν σε μέρη στα οποία δεν υπήρχαν πολλά καλλιεργήσιμα εδάφη και συνεπώς ήταν δύσκολο να τραφούν μεγάλες ποσότητες ζώων προκειμένου να τους θρέψουν είτε δεν υπήρχαν καθόλου. Ακόμα μπορεί λόγω πίστης κάποιοι να απείχαν από ζωικές τροφές, ενώ αλλού μπορεί να έτρωγαν σχεδόν αποκλειστικά ζωικές τροφές (πχ. σε πολύ βόρειες περιοχές με υπερβολικό κρύο). Σε άλλα μέρη τρώνε σούπα για πρωινό ενώ εδώ πολλοί πίνουν μόνο καφέ. Σε κάθε περίπτωση, ένας νοήμων άνθρωπος μπορεί σίγουρα να πειραματιστεί με τις γεύσεις στο βαθμό που στις μέρες μας η πρόσβαση σε τροφές είναι σχετικά πιο διαδεδομένη από ότι στο παρελθόν, σε ποσότητες και ποιότητες που μπορεί και να είναι ικανοποιητικές. Το κόστος, για όσους προτρέχουν, ίσως να είναι μια σχετικά υπερεκτιμημένη παράμετρος καθώς οι ζωικές τροφές κοστολογούνται συνήθως ακριβότερα εκτός κι αν πρόκειται για υποπροϊόντα που έτσι κι αλλιώς δε μπορούν να αποτελέσουν πρόταση όχι μόνο διατροφικά αλλά και γευστικά. Ας πούμε αν πετάξετε από το καλάθι του σούπερ μάρκετ το τυρί, το γάλα, τα αναψυκτικά, τα μπισκότα, τα snacks και τα γλυκά θα σας μείνουν αρκετά χρήματα για ψωνίσετε ικανοποιητικές ποσότητες από σχεδόν όποιο λαχανικό, έλαια, καρπούς χρειάζεστε. Αν είστε τυχεροί και διαθέτετε κάποιο κήπο μπορεί ένα μέρος των αγορών να μπορείτε να το καλύψετε με δική σας παραγωγή. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

προθήκη φαρμακείου